Cảm cúm không chỉ gây ra những khó chịu về thể chất mà còn ảnh hưởng đến năng suất làm việc và chất lượng cuộc sống. Trong y học cổ truyền, cảm cúm được chia thành hai loại chính: cảm phong hàn và cảm phong nhiệt.
Cảm phong hàn
Có 2 nguyên nhân chính gây nên cảm phong hàn ở người trưởng thành. Đầu tiên là cơ thể bị nhiễm lạnh hoặc gặp gió độc khi thời tiết thay đổi thất thường từ nắng sang mưa, từ mưa sang nắng; hoặc sau khi tắm nước lạnh. Lý do thứ hai là thường dễ gặp ở nhân viên văn phòng. Do thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với môi trường lạnh như ngồi quạt mạnh, điều hoà nhiệt độ thấp hoặc dầm mưa dẫn đến tình trạng cảm phong hàn ở nhiều nhân viên văn phòng.
Triệu chứng cảm phong hàn thường gặp gồm:
- Hắt hơi, sổ mũi: Nước mũi trong, không đặc.
- Đau đầu: Đau vùng gáy và trán, cảm giác nặng đầu.
- Cơ thể lạnh: Da tái nhợt, cảm thấy ớn lạnh, không có mồ hôi.
- Đau mỏi cơ thể: Thường đau lưng, vai gáy, kèm cảm giác mệt mỏi; cứng khớp, khó trong việc co duỗi và cử động.
- Ho nhẹ: Kèm theo đờm trong, không nhiều.
- Đau rát trong người, mệt mỏi khi đi đại tiểu tiện hoặc thay đổi màu nước tiểu/phân/chất thải có thể có mùi hôi khó chịu;
Bài thuốc trị cảm phong hàn
Thuốc uống:
Bài số 1: cây cà gai 8g, lá tía tô 80g, trần bì 40g, hương phụ 80g. Tất cả đều được phơi khô sau đó tán thành bộ và mỗi ngày uống 20g pha với nước.
Bài số 2: Hương tô tán: tử tô 80g, hương phụ 8g, trần bì 40g, cam thảo 20g. Phơi khô sau đó tán thành bột và ngày pha 12g với nước nóng uống luôn.
Bài số 3: hạnh nhân 8g, ma hoàng 6g, quế chi 4g, cam thảo 4g. Mỗi ngày sắc một thang và uống trong ngày.
Bài số 4: nếu như người bệnh cảm thấy trong người đau nhức , các khớp đau thì nên dùng bài thuốc Kinh phòng bại độc tán, bao gồm các nguyên liệu: phục linh 40g, cát cánh 40g, sài hồ 40g, tiền hồ 40g, chỉ xác 40g, xuyên khung 40g, cam thảo 20g, kinh giới 40g, khương hoạt 40g, độc hoạt 40g, phòng phong 40g. Phơi khô tán bột mỗi ngày uống 12g hòa với nước.
Thuốc xông:
Nấu nước xông bằng các loại lá như: lá chanh, bưởi, lá dây, kinh giới, bạc hà, lá tre, duối, sả. Đun sôi 3 phút sau đó xông trong khoảng 5 – 10 phút và lau khô người sau khi xông xong.
Cảm phong nhiệt
Cảm phong nhiệt hay cảm mạo phong nhiệt là bệnh hay gặp khi chính khí (sức đề kháng) yếu và tà khí (yếu tố gây bệnh) xâm nhập vào cơ thể. Đây là cảm ở mức độ nặng hơn có tinh nhiệt, do cảm phải khí hậu trái mùa và lây lan thành dịch.
Nguyên nhân dẫn đến cảm phong nhiệt thường do sức đề kháng yếu khi cơ thể nhiễm độc tố từ thức ăn hoặc vi khuẩn trong môi trường ô nhiễm. Ngoài ra khi tiếp xúc với môi trường nóng bức hoặc nhiễm nhiệt do ăn uống thực phẩm cay nóng, dầu mỡ, chúng ta cũng có nguy cơ mắc cảm phong nhiệt.
Từ đó, khi mắc bệnh, chúng ta thường gặp phải các triệu chứng như:
- Sốt cao: Người nóng rực, thường kèm theo đổ mồ hôi.
- Đau đầu: Đau nhức khắp đầu, cảm giác choáng váng.
- Khô họng, viêm họng: Cảm giác khát nước, cổ họng đỏ rát.
- Ho khan: Không đờm hoặc đờm đặc, thường kèm đau ngực nhẹ.
- Da nóng, khô: Thân nhiệt tăng, da khô ráp, có thể đỏ ửng.
Bài thuốc trị cảm phong nhiệt
Thuốc uống:
Bài 1: thanh hao 8g, địa liền 40g, cà gai 40g, tía tô 40g, kinh giới 80g, kim ngân 80g, gừng 20g. Tất cả tán bột, ngày uống 15 – 20g.
Bài 2: Tang cúc ẩm: lá dâu 40g, cúc hoa 4g, liên kiều 6g, bạc hà 4g, hạnh nhân 8g, cát cánh 8g, cam thảo 4g, rễ sậy 6g. Sắc uống ngày 1 – 2 thang.
Bài 3: Ngân kiều tán: kim ngân 40g, liên kiều 40g, cát cánh 24g, bạc hà 24g, lá tre 4g, cam thảo 20g, đậu xị 20g, hoa kinh giới 16g, ngưu bàng tử 24g. Tất cả tán bột, ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần 20g.
So sánh cảm phong hàn và cảm phong nhiệt
Để hiểu rõ hơn về các triệu chứng bạn đang mắc phải, Tồn Sanh Đường gợi ý bạn bảng so sánh về nguyên nhân, triệu chứng chính về 2 loại cảm cúm thường gặp bên dưới đây
| Đặc điểm | Cảm Phong Hàn | Cảm Phong Nhiệt |
| Nguyên nhân | Nhiễm lạnh, gió độc | Nhiễm nóng, vi khuẩn, độc tố |
| Triệu chứng chính | Lạnh run, không mồ hôi, nước mũi trong | Sốt cao, khô họng, nước mũi, vàng đặc |
| Mục tiêu trị liệu | Làm ấm, giải hàn | Giải nhiệt, làm mát |
| Bài thuốc phổ bién | Trà gừng, cháo hành tía tô | Trà bạc hà, nước kinh giới |
Cảm phong hàn và cảm phong nhiệt là hai dạng cảm cúm phổ biến, nhưng đều có thể được điều trị hiệu quả bằng các bài thuốc cổ truyền. Việc phân biệt rõ triệu chứng, hiểu đúng nguyên nhân giúp bạn áp dụng phương pháp chữa trị phù hợp, nhanh chóng đẩy lùi bệnh tật mà không lo tác dụng phụ.
Các bài thuốc giúp trị cảm cúm dễ dàng bằng bài thuốc đông y dễ tìm
Bên cạnh việc sử dụng bài thuốc dân gian, hãy duy trì lối sống lành mạnh, giữ ấm cơ thể khi trời lạnh, uống đủ nước và bổ sung dinh dưỡng trong những ngày giao mùa. Đây không chỉ là cách để bảo vệ sức khỏe mà còn giúp bạn tận hưởng cuộc sống khỏe mạnh, không lo bị cảm cúm làm phiền.